Duurzame Garnalenteelt in de Mekong Delta: Samenwerking tussen Vietnam en Nederland voor Systeemverandering in de Aquacultuur.

In de Vietnamese Mekong Delta worden garnalen op grote schaal geteeld, maar de impact van de traditionele intensieve teeltsystemen op het milieu en de lokale gemeenschappen is enorm. Om duurzame alternatieven te vinden, is er een unieke samenwerking opgestart tussen Vietnam en Nederland. Het project heeft als doel het ontwikkelen van regeneratieve en circulaire garnalenteeltsystemen die niet alleen de ecologische impact verminderen, maar ook bijdragen aan de verbetering van de leefomstandigheden voor lokale gemeenschappen. Q-Point speelt hierin een belangrijke rol als kennispartner en adviseur, samen met lokale en internationale experts. Dit project biedt concrete inzichten in hoe systeemverandering in de voedselproductie kan bijdragen aan een duurzamer en eerlijker voedselsysteem.

Samenwerking Vietnam en Nederland

De samenwerking tussen het DRAGON-Mekong Institute van de Can Tho University in Vietnam en Nederlandse experts in duurzame aquacultuur markeert een belangrijke stap richting duurzame aquacultuursystemen. Q-Point, in samenwerking met SAS Consultancy, heeft een cruciale rol gespeeld in het verbinden van wetenschappers, beleidsmakers en lokale boeren. Door deze samenwerking hebben zij gezamenlijk gewerkt aan het bevorderen van regeneratieve productiesystemen die de ecologische impact beperken.

Systeemverandering in de voedselproductie

De traditionele intensieve landbouw- en aquacultuursystemen kunnen niet langer als duurzame oplossing voor de toekomst worden beschouwd. Deze systemen zijn vaak gericht op maximale productie, waarbij ecologische schade en sociale ongelijkheid over het hoofd worden gezien. In plaats van alleen te focussen op technische innovaties, legt dit project de nadruk op systeemverandering: een aanpak die ecologie, economie en sociale rechtvaardigheid combineert.

De centrale vraag is niet alleen hoe we onze voedselproductie kunnen verduurzamen, maar hoe we systemen kunnen creëren die de ecologische voetafdruk herstellen in plaats van verder vergroten. Het project in de Mekong Delta onderzoekt niet alleen de technologische en economische aspecten van garnalenkweek, maar ook de waarde van ecosystemen zoals mangroven die de biodiversiteit verhogen en klimaatverandering helpen bestrijden.

Van intensieve naar regeneratieve systemen.

Er zijn verschillende soorten garnalenteeltsystemen die door de deelnemers zijn onderzocht. Deze variëren van intensieve systemen die veel externe input vereisen, tot regeneratieve systemen die juist het milieu herstellen. Het project heeft acht verschillende teeltsystemen geëvalueerd, waaronder:

Intensieve systemen: Waarbij garnalen in plastic beklede vijvers worden gekweekt, wat veel chemische en externe middelen vereist.

Circulaire systemen: Zoals Integrated Multi-Trophic Aquaculture (IMTA), waarin verschillende soorten met elkaar samenwerken om de ecologische impact te minimaliseren.

Regeneratieve systemen: Deze systemen, zoals mangrove-garnalen teelt, gaan een stap verder door niet alleen productie te genereren, maar ook het milieu te herstellen en de biodiversiteit te verhogen.

De evaluatie van deze systemen bracht naar voren dat regeneratieve systemen de beste resultaten opleveren op ecologisch, sociaal en economisch vlak. Dit bevestigt dat het mogelijk is om voedselproductie te combineren met natuurherstel.

True cost accounting: De werkelijke waarde van mangroven

Een belangrijk onderdeel van het project is de toepassing van True Cost Accounting (TCA), een methode om niet alleen de financiële, maar ook de ecologische en sociale kosten van verschillende teeltsystemen in kaart te brengen. Een duidelijk voorbeeld hiervan is de waarde van mangroven. Deze ecosystemen zijn essentieel voor het behoud van biodiversiteit, het vastleggen van CO2 en het beschermen van kusten tegen erosie. Helaas worden de voordelen van mangroven vaak pas zichtbaar als ze verloren gaan, terwijl het herstel van mangrovebossen decennia kan duren.

Het project heeft aangetoond dat regeneratieve systemen die mangroven integreren niet alleen de ecologische waarde vergroten, maar ook financieel voordelig zijn op de lange termijn, doordat ze bijdragen aan het herstel van ecosystemen en de stabiliteit van lokale gemeenschappen.

Veldbezoeken en lokale inzichten

Tijdens veldbezoeken aan de Mekong Delta werden verschillende duurzame teeltsystemen in de praktijk bekeken. Bij een vrouwen-coöperatie die zich richt op biologische garnalenkweek, werd duidelijk hoe regeneratieve systemen ook sociaal voordeel opleveren. De coöperatie biedt niet alleen werkgelegenheid voor vrouwen, maar stimuleert ook het gebruik van ecologische technieken die de bodem en het water herstellen, in plaats van uitputten.

In mangrovegebieden werd de synergie tussen garnalenkweek en natuurherstel zichtbaar. Lokale boeren gaven aan dat de integratie van mangroven niet alleen de biodiversiteit bevordert, maar ook de visserij verbetert en de gemeenschappen beschermt tegen overstromingen.

Duurzaamheid in de praktijk

De evaluatie van de acht teeltsystemen werd uitgevoerd op basis van drie pijlers: sociaal, economisch en ecologisch. Dit werd gedaan door middel van een uitgebreide kost-batenanalyse, die zowel de directe productiekosten als de bredere maatschappelijke kosten van elk systeem in kaart bracht.

De regeneratieve systemen kwamen als beste uit de bus, omdat ze niet alleen bijdragen aan het herstel van natuurlijke systemen, maar ook meerwaarde bieden voor de lokale gemeenschappen, door het creëren van veerkrachtige, duurzame werkgelegenheid en het verbeteren van de kwaliteit van leven.

Vooruitblik: Een duurzamere toekomst voor de Mekong Delta

Het project in de Mekong Delta laat zien dat er volop mogelijkheden zijn om de garnalenindustrie duurzamer te maken. De shift van intensieve naar regeneratieve teeltsystemen biedt een belangrijke kans om de ecologische schade van de huidige systemen te herstellen en tegelijkertijd de lokale gemeenschappen te versterken. De bevindingen van dit project dienen als basis voor het verder ontwikkelen van duurzame aquacultuurmodellen die wereldwijd kunnen worden toegepast.

De toekomst van de garnalenindustrie in de Mekong Delta ligt in het combineren van productiviteit met ecologisch herstel en sociale rechtvaardigheid. Het is essentieel dat de nadruk niet alleen ligt op groei in productie en winst, maar op een bredere, meer holistische benadering van wat “groei” eigenlijk betekent: het herstellen van ecosystemen, het bevorderen van biodiversiteit en het verbeteren van de kwaliteit van leven voor iedereen.